ดงเจ้าปู่ตา บุ่งสระพัง แห่ง ชุมชน บ้านปากน้ำ แหล่งศึกษา พันธุ์ไม้ธรรมชาติ
ดงเจ้าปู่ตา บ้านปากน้ำ อีก หนึ่ง สถานที่ท่องเที่ยว เชิงนิเวศศึกษา เป็น แหล่งศึกษา พันธ์ไม้ธรรมชาติ ป่าดงธรรมชาติ ประมาณ 10 ไร่ ริมบุ่งสระพัง , ดง เจ้าปู่ตา ณ ปัจจุบัน เป็นพื้นที่ ป่าสงวน ที่ ยังคง ความอุดมสมบูรณ์ แห่ง ป่าธรรมชาติ เหลือไว้ ให้ อนุชน รุ่นหลัง ปากน้ำ บุ่งสระพัง และ ชุมชนใกล้
เคียง ไว้ ศึกษา ภายใน ดง เจ้าปู่ตา ยังมี บ่อน้ำผุด หรือ บ่อน้ำโจ้ก ดงเจ้าปู่ตา เป็น น้ำผุด ธรรมชาติ มี น้ำเย็น ใส สะอาด ไหล มาจาก ใต้ดินตลอดเวลา ไม่มีเหือดแห้ง ตลอดทั้งปี ตั้งแต่ อดีต จน ถึงปัจจุบัน ดงเจ้าปู่ตา แห่งนี้ ตามหลักฐาน ที่ได้สอบถาม จาก พ่อใหญ่เลิศ ประสานพิมพ์ ( พ่อครู อาจารย์ ที่เคารพนับถือ ของ ชาวบ้าน บ้านปากน้ำ บุ่งสระพัง ) ดงเจ้าปู่ตา บุ่งสระพัง แห่ง ชุมชน บ้านปากน้ำ แหล่งศึกษา พันธุ์ไม้ธรรมชาติ
นั้น ว่า ดงเจ้าปู่ตา แห่งนี้ ได้เกิดขึ้น คู่กับ ชุมชุน บุ่งสระพัง เก่า และ วัดโนนวัด เก่า ที่ โนนวัด ซึ่งเป็นพื้นที่ ติดกัน ไม่ห่าง จาก ดงเจ้าปู่ตา มากนัก เมื่อครั้งอดีต ภายหลังจาก ชุมชน ปากน้ำบุ่งสระพัง ได้ ย้าย จาก ริมบุ่งสระพัง ไป บน บ้านปากน้ำ ณ ปัจจุบัน ตาม ความเชื่อ ประเพณี คนอีสาน ก็ จะมี เจ้าปู่ตา เป็น เจ้า ที่คอยดูแล ณ จุดใกล้เคียง ตั้งชุมชน นั้น ๆ เพื่อเป็น ที่ เคารพบูชา ปกป้องรักษา และ เป็นที่พึ่งทางใจ ประจำหมู่บ้าน ใน การย้าย
ชุมชน บุ่งสระพัง ขึ้นไป ตั้ง หมู่บ้านใหม่ ( บ้านปากน้ำ ปัจจุบัน )จาก บุ่งสระพ้ง นั้น ผู้นำชุมชน ก็ได้ อัญเชิญ ตั้งศาล เจ้าปู่ เพิ่ม อีก 2 จุด คือ จุด ที่ 1 อยู่ บริเวณ บ้านโนน ( ชื่อคุ้มบ้าน ของ บ้านปากน้ำ ทางทิศตะวันตก ของ หมู่บ้าน ปากน้ำ ) จุด 2 อยู่ทางด้าน ทิศเหนือ ของ วัด ( หนองปาแวง ) ภายหลังต่อมา หลวงปู่ดีโลด หรือ พระครูวิโรจน์รัตโนบล ( รอด นันตโร) ท่าน ให้ อัญเชิญ เจ้าปู่ตา ทั้งสองจุด คือ จุดคุ้มบ้านโนน และ จุดหนองปาแวง มา รวม กัน ณ ดงเจ้าปู่ บุ่งสระพัง เดิม กับ ดงเจ้าปู่ตา บุ่งสระพัง ที่คู่กับ ชุมชน เก่าบุ่งสระพัง
พอได้รับการชี้แนะ จาก หลวงปู่ดีโลด หรือ พระครูวิโรจน์รัตโนบล ( รอด นันตโร) แล้ว ชาวบ้าน จึงได้พร้อมกัน อัญเชิญ เจ้าปู่ตา ทั้ง 2 จุด มา สถิตย์ รวมกัน เป็นที่ เคารพบูชา ของ ลูกหลาน ชุมชน บ้านปากน้ำ ณ ดงเจ้าปู่ตา จน ถึง บัดนี้ และ ชาวบ้านปากน้ำ บุ่งสระพัง ได้ ปฎิบัติ ตาม จารีต ประเพณี ที่ ปฎิบัติ สืบต่อ กันมา ต่อ เจ้าปู่ตา อย่างเคร่งครัด โดย จะมี การจัด พิธี เลี้ยงเจ้าปู่ตา และ บุญบั้งไฟ ทุก ๆ 3 ปี ก็จะมีพิธี อัญเชิญ เจ้าปู่ตา เพื่อร่วม ประเพณี บุญบั้งไฟ ทุก ๆ ครั้ง ตามความเชื่อ ประเพณี ของ คนอีสาน ที่ ปฏิบัติ สืบทอด กันมา จาก ร่นสู่รุ่น มา ถึง ยุค ณ ปัจจุบัน
เสน่ห์ และ ความสมบูรณ์ แห่ง ธรรมชาติ แห่ง ต้นไม้ และ ดอกไม้ นานาพันธ์ ใน ดงเจ้า ปู่ตา บ้านปากน้ำ บุ่งสระพัง เขียวขจี แวดล้อม ด้วย พันธ์ไม้ นานาพันธ์ ไว้ อันสืบเนื่อง จาก การอนุรักษ์ และ เฝ้าหวงแหน ให้ ลูกหลาน ได้ เชยชม ใน ภายหลัง นั่นเอง